Toprak ve Yaprak Örneğinin Alınması

TOPRAK ÖRNEĞİNİN ALINMASI

Doğru toprak analizi dikkatli bir örnekleme ile başlar, uygun bir laboratuvar yöntemi ile devam eder ve verilerin doğru yorumu ile sonuçlanır. Bu nedenle güvenilir toprak analizinin ilk kuralı uygun toprak örneklemesidir. Toprak örnekleri mevsime bağlı olmakla beraber ekimden önce veya gübre kullanmadan bir buçuk iki ay önce alınmalıdır. Toprak örneği alma sırasında sonda, burgu veya kürek gibi aletler kullanılmalıdır. Toprak örneği alınmadan önce arazinin farklılıkları belirlenmelidir. Eğim, toprak rengi, yükseklik gibi arazideki farklılıklar dikkate alınarak, her farklı bölgeden ayrı örnek alınmalıdır. Arazi homojen ise örnekleme yapılacak alan 40 dönümden büyük olmamalıdır.

Toprak örnekleri arazinin bir ucundan diğerine uzanan düz bir hat üzerinden alınmayıp, şekilde gösterildiği gibi zig-zag bir çizgi üzerinde 15-20 adımda bir ve 8-10 noktadan alınmalıdır.

Örnek alınacak noktalar kalıntılardan temizlenmelidir. Tek yıllık tarla bitkileri veya sebze yetiştirilecek alanlardan toprak örneği alınırken zig-zag hattın köşelerindeki her noktadan V şeklinde 30cm derinlikte çukur açılır. Çukurun bir yüzeyi düzeltilir. Düzeltilen yüzeyden 3-4 cm kalınlıkta bir toprak dilimi alınır. Alınan topraklar bir plastik kovada biriktirilir.

Meyve bahçeleri ve bağlardan 0-30cm ve 30-60cm olmak üzere iki farklı derinlikten şekilde açıklandığı gibi toprak örneği alınır. Alınan bu topraklar farlı bir plastik kovada biriktirilir. Meyve bahçelerinden toprak örnekleri ağacın taç iz düşümünden alınmalıdır.

Arazi büyüklüğüne göre farklı noktalardan alınan toprak örnekleri temiz, gölge bir yerde karıştırılır. Taş ve bitki artıklarından temizlenen 2kg kadar toprak örneği etiketlenerek bir torbaya konulur ve vakit geçirilmeden laboratuvara ulaştırılır.

TOPRAK ÖRNEĞİ ETİKETİ

  • İli / İlçesi / Köyü
  • Tarlanın Büyüklüğü
  • Örnek Alma Derinliği
  • Bir Önceki Yıl Ekilen Bitki ve Alınan Verim
  • Bir Önceki Yıl Kullanılan Gübreler ve Miktarı
  • Bu Yıl Ekilecek Bitki ve Tarım Şekli
  • Örnek Alma Tarihi
  • Tarla Sahibinin Adı Soyadı, Adresi

TOPRAK ÖRNEĞİNİN ALINMASININ SAKINCALI OLDUĞU YERLER

Toprak örnekleri tarlayı temsil edebilen belirli yerlerden alınmalıdır. Tarlanın rastgele her yerinden toprak örneği alınmaz. Toprak örneğinin alınmasının sakıncalı olduğu yerler şunlardır:

  • Eskiden gübre yığılmış yerler hayvan gübrelerinin bulunduğu noktalar
  • Harman yeri ve hayvan yatmış yerler
  • Sap, kök veya yabani otların yakıldığı kısımlar
  • Tarlanın hafif tümsek veya su birikmesi nedeniyle çukurlaşan noktaları
  • Ağaç altları
  • Dere, orman, kanal, su arkı, çit ve yollara yakın olan kısımlar

YAPRAK ÖRNEĞİNİN ALINMASI

Her bitki için uygun fizyolojik dönemde; arazi içerisinde U veya X şeklinde yürünerek arazi büyüklüğüne ve bitki çeşidine göre yeteri kadar bitkiden örnek alınmalıdır. Karışık örnek alınmamalıdır. Alınan yaprak örneklerinin tür ve çeşit özellikleri aynı olmalıdır. Yaprak örneklerinin alınmasında; hangi yaprakların, hangi dönemde alınacağı son derece önemlidir.

Bitki Türü Gelişme Dönemi Numune Alınacak Kısım Adet


Mısır
Fide dönemi 30cm'den küçük Üst aksamın tümü 20 - 30
Tepe püskül öncesi Tepe yapraklarının çıktığı noktanın hemen altında
gelişmiş en genç yaprağın tümü
15 - 25
Koçan püskül çıkışına kadar Koçanın çıktığı boğumdaki yaprağın tümü 15 - 25

Tahıllar
Fide dönemi 30cm'den küçük Üst aksamın tümü 50 - 100
Başaklanma öncesi Tepeye yakın olgunlaşmış 4 yaprak 40 - 50
Mera ve Yem Bitkileri Başaklanma öncesi En yukarıdaki olgunlaşmış 4 yaprak 40 - 50
Yonca Çiçeklenme öncesi veya sırasında Bitki boyunun tepeden itibaren 1/3 olgunlaşmış yaprak ayası 40 - 50
Şeker Pancarı Mevsim ortası Merkezdeki en genç yaprak ile dıştaki en yaşlı yaprak arasında
kalan gelişimini tamamlamış genç yapraklar
30 - 40
Pamuk İlk çiçek öncesi veya ilk tarak görülünce Ana gövdede gelişimini tamamlamış en genç yaprak 30 - 40
Patates Çiçek öncesi veya başlangıcında Büyüme ucundan itibaren 3 - 6 yaprak 20 - 30
Domates Çiçeklenme öncesi veya sırasında Büyüme ucundan itibaren 3. veya 4. yaprak 20 - 25
Fasulye İlk çiçek öncesi veya başlangıcında Bitkinin tepesinde tamamen gelişmiş 2 - 3 yaprak 20 - 30
Yapraklı sebzeler Gelişme dönemi ortası Olgunlaşmış en genç yaprak 35 - 50
Bostan Meyve tutumu öncesi gelişme dönemi başlangıcı Ana gövdedeki yukarı doğru bölümdeki en genç olgun yaprak 20 - 30
Bezelye İlk çiçeklenme sırası veya öncesi Tepeden itibaren 3. boğumdaki yaprak 30 - 60
Kök sebzeleri Kök ve baş irileşmeden önce Olgunlaşmış en genç yaprak ve sapı 20 - 30
Lahana, marul, vb. Baş oluşumundan önce Ortadan itibaren dışa doğru olgunlaşmış en genç yaprak 10 - 20
Sert ve yumuşak çekirdekliler Gelişme dönemi ortası Aynı yılın sürgünlerinden en aşağısına yakın
yapraklar ağacın dört yönünden
50 - 100
Ceviz Çiçeklenmeden 6 - 8 hafta sonra Terminal sürgünlerdeki yapraklar üzerinde
ortadaki yaprakçık çifti
30 - 45
Turunçgiller Gelişme mevsimi ortası O yılın en son gelişmiş ve meyvesiz sürgünlerdeki
olgunlaşmış genç yapraklar
20 - 30

Asma
Çiçeklenme dönemi sonu Meyve salkımlarına bitişik yaprakların sapı 60 - 100
Gelişme mevsimi ortası Yan sürgünlerdeki en genç olgunlaşmış yapraklar 20 - 40
Çay Çiçeklenme zamanı Bitkinin tepesindeki ilk 2 - 4 yaprak ayası 30 - 45
Çilek Gelişme dönemi ortası Gelişmesini tamamlamış en genç yapraklar 30 - 45
Zeytin Çiçeklenmeden 6 hafta sonra Sürgünlerin ortasındaki olgun yaprak çiftleri 50 - 100